เมื่อวันที่ 19 กันยายน 2567 “อาจารย์สนธิ คชวัฒน์” นักวิชาการด้านสิ่งแวดล้อมและสุขภาพจากชมรมนักวิชาการสิ่งแวดล้อม ได้เผยแพร่ข้อมูลเกี่ยวกับปรากฏการณ์ “Rain bomb” หรือระเบิดฝน ที่เกิดขึ้นในจังหวัดพะเยา ผ่านทางเฟซบุ๊กส่วนตัว หลังเหตุการณ์น้ำป่าจากลำน้ำหลายสายไหลทะลักเข้าท่วมชุมชนและหมู่บ้านบริเวณตำบลแม่กา อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา ซึ่งสร้างความเสียหายต่อพื้นที่และทรัพย์สินของประชาชน นักศึกษา และชาวบ้านในพื้นที่อย่างหนัก

อาจารย์สนธิอธิบายว่าภาวะนี้เกิดจากร่องมรสุมความกดอากาศต่ำที่พาดผ่านภาคเหนือตอนล่าง ภาคกลางตอนบน และภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ประกอบกับการเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศที่ทำให้อุณหภูมิโลกร้อนขึ้น และผลกระทบจากปรากฏการณ์ลานีญาปานกลาง ทำให้เกิดการระเหยของน้ำในปริมาณมากในชั้นบรรยากาศ ส่งผลให้เมฆฝนสะสมตัวในปริมาณมหาศาล เมื่อเมฆฝนปะทะกับความชื้นที่พัดเข้ามาจากทะเลอันดามันด้วยลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ จึงทำให้เกิดฝนตกหนักในพื้นที่จำกัดในเวลาอันสั้น

ในกรณีนี้ ฝนตกหนักถึง 106.5 มิลลิเมตรในระยะเวลาเพียง 4 ชั่วโมง ส่งผลให้น้ำป่าจากดอยโตน และลำน้ำในพื้นที่ไหลหลากอย่างรุนแรง เกิดน้ำท่วมสูงเกือบ 2 เมตรในบริเวณมหาวิทยาลัยพะเยาและพื้นที่ใกล้เคียง

ทั้งนี้ อาจารย์สนธิยังเตือนว่า ภาวะ Rain bomb มีโอกาสเกิดขึ้นอีกในหลายพื้นที่ โดยเฉพาะในบริเวณที่ร่องมรสุมพาดผ่านและมีการปะทะกับแถบไอน้ำในบรรยากาศ อาจทำให้เกิดความเสียหายรุนแรงจากน้ำท่วมโดยไม่จำเป็นต้องมีพายุใหญ่เข้ามา